Familiedag 1999

Familiedag 1999 te Vorden

KLEURRIJKE FAMILIEDAG 1999

De vierde familiedag kan in de annalen van de Stichting Familie Wagenvoort bijgeschreven worden als een klinkend succes. Het aantal deelnemers was 25 procent meer dan drie jaar geleden en was gestegen tot boven de 200, onder wie ruim twintig Amerikaanse Wagenvoords en enkele Zuid-Afrikaanse, Duitse en Belgische naamgenoten. De familiedag begint onderhand te lijken op een echte reünie, waar verschillende soorten familietakken elkaar ontmoeten. Zo van: "Kon ie “t vandaage ok wochten". Groene, rode en blauwe badges zorgden voor een kleurrijk geheel. De kleuren stonden voor de afstammingstak.


De familiedag was evenals in 1996 in Vorden, zo"n beetje het centrum van de plek in de Gelderse Graafschap waar de meeste Wagenvoorts vandaan komen. Vorden is een mooi dorp met in het midden de oude gotische kerk met op het heringerichte dorpsplein een fraai beeld van de bekende achterhoekse landbouwkundige en dichter A.C.W. Staring (1767-1840). Hoewel de dag begon met druilerig weer, was het tegen tienen toch droog, wat het de hele dag op een buitje na gebleven is. Het comité, dat deze dag georganiseerd had, bestond uit Ben Wagenvoort uit Eefde, Gerrit Wagenvoort uit Wichmond, Helma Wagenvoort uit Wolfheze, Helene Boink-Wagenvoort uit Denekamp en Willem Wagenvoort uit Diepenveen. Zij zijn twee jaar geleden al begonnen met de voorbereiding van deze familiedag. Resultaat was een sfeervol afwisselend programma, dat zeker voor elk wat wils bood. Zo waren er verschillende tentoonstellingen, te beginnen met een uitvoerig historisch overzicht van de Wagenvoorts tot een overzichtstentoonstelling van de schrijver Maurits Wagenvoort; er was een expositie van aquarellen van Hennie Wagenvoort-Eskes, een collectie fraaie schoolplaten, alsmede een verzameling kostbare letterdoeken van diverse families Wagenvoort. En dan waren er de excursies naar het erve De Biele bij Vorden en een bezoek aan het nabij gelegen Kasteel Hackfort. Voor muzikale omlijsting zorgden pianist Aziël Wagenvoort en op accordeon Dick en Willy Wagenvoort uit Hengelo (G). Als slot was er een optreden van de folkloristische dansgroep de Knupduukskes uit Vorden. Tegen vijven gingen de gasten huiswaarts met een zeer voldaan gevoel. Het was een prachtige dag, was een algemeen gehoorde opmerking.

Welkom
Even na tienen heette Ben Wagenvoort uit Eefde, als voorzitter van de Stichting Familie Wagenvoort, de gasten welkom in de grote zaal van het "Dorpscentrum" in Vorden, het voormalige gemeentehuis. Na de begroeting en enkele huishoudelijke mededelingen werd buiten voor het "Dorpscentrum" een groepsfoto gemaakt. Daarna werden de aanwezigen in groepen verdeeld, voor de excursies en bezichtiging van de tentoonstellingen.



Erve De Biele/Wagenvoort
Op erve De Biele, een afgeleide naam van de vroegere familie Bieleman die daar voor de Wagenvoorts woonde, gaf Harrie Wagenvoort, Harrie van de Biele, zoals hij plaatselijk volgens eigen zeggen genoemd wordt, tekst en uitleg over het ontstaan van zijn mooi agrarisch bedrijf. Hij zette uiteen dat De Biele een pachtboerderij was van Kasteel Hackfort, evenals verscheidene andere boerderijen in de omgeving. Precies honderd jaar geleden was de eerste Wagenvoort op dat erf gekomen, afkomstig van de tak van de boerderij "Het Timmermanshuis" , waar de excursie drie jaar geleden was. Harrie en zijn vrouw Toos waren rond 1971 het derde geslacht op deze boerderij, waar juni 1899 de eerste Wagenvoort was ingetrouwd bij de dochter van de toenmalige pachter. Bijzonder was te vernemen dat er in die honderd jaar op die boerderij dertien jongens waren geboren en slechts één meisje.

Het bedrijf omvat tegenwoordig 60 hectare grond, waarvan 45 hectare in pacht van Hackfort en bestaat uit 72 melkkoeien en 50 stuks jongvee. Afgelopen jaar werd tien hectare maïs verbouwd, het overige gedeelte van de cultuurgrond is voornamelijk grasland. Het melkquotum lag op een kleine 600.000 bij gemiddeld 4,47 procent vet. De 72 koeien hadden afgelopen jaar gemiddeld 8800 kg melk geproduceerd. Harrie is bezig de grote loopstal met een aanzienlijk deel uit te breiden, zo vertelde hij. Voordat de rondleiding werd afgesloten kon de oude boerderij, die nu geheel is ingericht voor wonen, nog worden bekeken.

Kasteel Hackfort
Van De Biele gingen de groepen naar Kasteel Hackfort, waar Cees Baars, landgoedbeheerder van Natuurmonumenten met collega Gerda de gasten rondleidde. Een deel van het kasteel kon worden bekeken, met name de kelder en de grote zaal, de Westerholtzaal, op de begane grond.
De bovenetages zijn op grond van wilsbeschikking van de laatste eigenaar ingericht voor bewoning. Hierin zijn vijf appartementen ondergebracht. Het koetshuis vóór het kasteel is eveneens particulier bewoond. Het landgoed omvat ruim 700 hectare grond, waarop 41 woningen en boerderijen. De boerderijen zijn verhuurd aan tien pachters. Na de rondgang kon de watermolen bij het kasteel worden bekeken, waar vrijwillig molenaar Henk Willemsen tekst en uitleg gaf. De molen is vorig jaar in oude luister hersteld en draait elke zaterdag voor het publiek.

Aandachtige toehoorders in de Westerholtzaal

Het Hackfort werd al genoemd in 1324; het kasteel voor het eerst in 1372. Het huidige gebouw dateert grotendeels uit 1788. Bij het kasteel behoort dus ook de bovenvermelde watermolen. Hackfort is ruim 375 jaar bezit geweest van de adellijke familie Van Westerholt. De laatste eigenaar, baron Arend van Westerholt, die ongetrouwd was en in 1970 is overleden, was ook milieuactivist en jager. Bekend is dat het laatste geslacht Van Westerholt, Arend en zijn vier zussen, heel sober leefde. Na het overlijden van Arend, heeft zijn zuster, de freule Sannie, tot 1981 het landgoed beheerd. De pacht werd tot het laatst toe betaald op 22 februari van dat jaar. De pachters moesten dan in het souterrain komen, waar ze één voor één door de rentmeester naar binnen werden geroepen, waarna de pacht in contanten werd voldaan aan de freule. Interessant te weten is dat een boer, die als pachter nabij het kasteel woonde, thans één van de bewoners is van de appartementen in het kasteel. Wat een gevoel moet dat die familie geven!!


Tentoonstellingen
Op de grote historische tentoonstelling in de voormalige raadzaal van het Dorpscentrum werd, evenals drie jaar geleden, weer heel breed ingegaan op de ontwikkeling van de Wagenvoorts, zowel in het bedrijfsleven als ook op cultureel en sportief terrein. Vermeldenswaard is de oudste bekende datering van Wagenvoort. dat al in 1421 voorkomt als "Wagenvoirde". En in 1469 verkopen Henriek Krijsken en zijn vrouw Lysbeth het "Wagenvoort " aan Evert van Hindersteijn.

De Maurits-tentoonstelling
In een ander vertrek gaf inzicht in leven en werk van de schrijver Maurits Wagenvoort. Enkele titels van deze schrijver waren op de tentoonstelling te zien: Maria van Magdala, Karavaanreis door Zuid Perzië, de Vrijheidzoeker en het toneelspel: "Het huwelijk van een Oranjeprinses" . Juist rond deze familiedag verscheen met steun van de Stichting Familie Wagenvoort (zoals voor in het boek staat), de bundel met brieven van Maurits aan zijn vriendin Christien Vierhout uit de periode 1889/1919. Een lezenswaardig en onthullend boek. Van de kleine twintig letterdoeken, die waren tentoongesteld, is het de oudste een doek uit 1865, waarop een hond met daarnaast de initialen BWV en DZ 1865. Dit staat voor Berend Wagenvoort en Derkjen Zweverink uit Vorden (een afbeelding van het doek staat op pagina 30, van de Wagenschouw nr. 13 uit november 1992, red.). Dit zijn voorouders van stichtingsvoorzitter Ben Wagenvoort uit Eefde. Het doek hangt in het Timmermanshuis, thans bewoond door Bert Wagenvoort.

Tot slot waren er nog de acht fraaie schoolplaten over de “Vaderlandsche geschiedenis” te bewonderen. De tekstboekjes bij deze schoolplaten zijn geschreven door T.W. de Jongh en de grootvader van Herman uit Den Haag. H. Wagenvoort.


Afsluiting
De folkloristische boerendansgroep De Knupduukskes uit Vorden zorgde, gekleed in authentieke kleding en op klompen, met haar oude boerendansen en zeer gewaardeerde tekst en uitleg, voor een waardige afsluiting van deze vierde familiedag. Natuurlijk (voor insiders) moest de Driekusman gedanst en gespeeld worden, waaraan vele gasten met graagte meededen. Case Wagenvoord uit Amerika dankte namens de Amerikaanse gasten met een welgemeend "we are happy to come here" en tot over drie jaar.

Ben Wagenvoort nam deze boodschap bij de afsluiting van de familiedag niet onwelwillend mee en wenste ieder wel thuis. Als aandenken kregen alle deelnemers een groepsfoto mee, welke die morgen voor het "Dorpscentrum" was gemaakt.

Hennie Boink

ZONDAG 10 OKTOBER 1999

Zou Jippe Frederik Wagenvoord, de boekbinder uit Utrecht vóór 1893 – toen hij met zijn gezin naar Noord Amerika emigreerde - wel eens in Harfsen zijn geweest om de boerderij van zijn voorouders te bezoeken? Wij zullen het nooit weten. Maar veel van zijn nakomelingen wel, in 1996 al 17, in 1999 zelfs 23, waaronder zijn 2 kleindochters Wilma en Ann. Voor hen en 5 zuid-afrikaanse naamgenoten was op zondag 10 oktober een extra programma verzorgd: want voor hen was natuurlijk het bezoek aan “t Wagenvoort te Harfsen het hoofdmotief om de reis naar Nederland te ondernemen.

De groep amerikaanse en zuid-afrikaanse naamgenoten voor het Wagenvoort

Begeleid door een paar leden van Bestuur en Raad werd eerst in Almen om 10.00 uur de dienst bijgewoond in de kerk waar 300 jaar geleden onze - ja, ook hun - voorouders gedoopt, getrouwd en lidmaat werden. Een gewone kerkdienst waarin kerkeraad en predikant hen in het engels welkom heetten en waar Brooks Solterman het evangelie in het engels las. Na de dienst lagen doop- trouw- en lidmaatboeken open om de inschrijvingen van onze voorouders te bekijken en te fotograferen. Vandaar trok een lange rij auto”s naar Harfsen waar Tom Loman op het erf tekst en uitleg gaf. Veel foto”s werden genomen van de schuur, de lindebomen, de aardappel kelder (in de oorlog schuilplaats voor 5 gezinnen) en de plaats waar destijds de voorde lag. Daarna trok het gezelschap naar kampeerboerderij Olthof van Jan Wagenvoort te Warnsveld om te genieten van "boerenstamppot": zuurkool, boerenkool, hutspot en andijvie, alles met bijbehorende worst, goulash, spekjes etc., voortreffelijk klaargemaakt door zijn zoon Hans van het restaurant “t Olde Lettink" te Vorden. Voor de buitenlanders wel een heel bijzondere maaitijd. Te bedenken valt dat geen van de nakomelingen van Jippe Frederik het boerenbedrijf uitoefent.

Freddy en Guy genoten van de koetstocht met op de bok Jan Wagenvoort

Na een korte wandeling in de omgeving wachtte nog een verrassing. Een koets en een Jan Plezier, bespannen met resp. 2 friese -dus zwarte- en 2 gelderse -dus ook zwarte- paarden kwamen voorgereden. Gedurende ruim een uur werd een rijtoer gemaakt tot groot vermaak van alle gasten, zeker van Freddy en Guy (uit Zuid Afrika) die elk even de teugels mochten vasthouden.
Een prachtig slot van een feestelijke dag.
HW(IXdt)

THE WAGENVOORT REUNION - 1999

The American writer Thomas Wolfe wrote, "You can not go home again." And he was correct. But after a journey back increases our understanding of the present. We are the third generation of Dutch immigrants. My father, as is common with the children of immigrants, was only interested in being an American.
Consequently, we grew up ignorant of our heritage. It was not until we made contact with the Wagenvoort Family Society five years ago that we were even aware of relatives still living in The Netherlands.
Case Wagenvoord uit Amerika


The reunion was my first trip to The Netherlands. As a child, the country had an air of mystery and sadness to me. My first memories were of the World War 11 and the terrible bombings. 1 remember, as a child, being quite upset by the floods in the early 1950-s. This air of mystery and sadness lifted as soon as we left Amsterdam and were in the countryside. During the course of the reunion it was replaced by a feeling of warmth as 1 met and talked with long-lost "cousins". There is a certain magic in talking to a stranger who shares your last name. In a way you are really not talking to a stranger, but someone who is very close to you even though you have never met before. Roots mean nothing to the young. This is especially true in America, where too often, the past is something to be bulldozed over. It is only when we age that they take on meaning. Perhaps the most lasting impression of my visit is the vague feeling, which 1 cannot yet explain, that I have a better understanding of my father and my grandfather. Perhaps someday, 1 will understand.

Case Wagenvoord, USA †