Familiedag 2005 te Eefde
FAMILIEDAG IN EEFDE MET VEELZIJDIG PROGRAMMA - door Hennie Boink
Zaterdag 1 oktober 2005 werd de driejaarlijkse familiedag van de Stichting Familie Wagenvoort gehouden met dit keer Eefde als uitvalsbasis. Om goed negen uur konden de eerste bezoekers al met een kopje koffie worden verwelkomd in het dorpscentrum “Het Hart” in Eefde. De badges werden opgespeld, zodat de groenen, blauwen en roden de hele dag door herkenbaar bleven, zowel familie als aangetrouwd. Een bijzondere naam op de badge vonden we ”Vroegop”.
Aanvankelijk was het weer nog niet om over naar huis te schrijven, de voorspellingen waren eender. Tot de regen er tegen een uur of elf de brui aan gaf en de zon tevoorschijn kwam. Wat later op de middag werd het zelfs nog warm.
Het programma omvatte die dag een bezoek aan de museumboerderij “Klein Hulze” in het nabij gelegen Almen, een dialezing van Marinus Wagenvoort uit Bennekom over een stukje stamboom en een dvd-presentatie van Ben Wagenvoort uit Eefde over de geschiedenis van het stamhuis van de Wagenvoorts en het boerenleven vroeger. ‘s Middags was er een overheerlijke broodmaaltijd, waaraan iedereen zich ruimschoots tegoed deed. De dag werd afgesloten met thee. Bij vertrek kregen de ca. honderd deelnemers de dvd mee naar huis als aandenken aan deze dag.
Eerbetoon aan Herman Wagenvoort
De voorzitter van de Stichting, Heleen Boink-Wagenvoort, heette de gasten met een “goedemorgen” hartelijk welkom op deze zesde familiedag.
Een bijzonder woord van welkom had ze voor de echtgenote van Herman Wagenvoort, de vorig jaar overleden eerste voorzitter van de Stichting, Ineke Wagenvoort, haar dochter Karin en haar man Cees en haar zoon Rick. Heleen herinnerde eraan dat de reeks familiedagen in 1990 is begonnen in Wapenveld, 15 jaar geleden al weer. Daarna volgden Almen en drie keer Vorden.
En dan nu Eefde. De voorzitter stond een moment stil bij het overlijden van Herman Wagenvoort uit Den Haag, toen bijna een jaar geleden. Herman was destijds de oprichter van de Stichting. Heleen: “Op 87-jarige leeftijd is Herman op 26 november 2004 van ons heengegaan. Een aantal van ons was bij de uitvaartplechtigheid. Herman was gedurende vele jaren de gedreven motor achter de Stichting Familie Wagenvoort. Hij was het die op 23 augustus 1986 de Stichting het levenslicht liet zien, waarvan hij ook eerste voorzitter was. Toen hij in 1992 de voorzittershamer aan mij overdroeg, was dat voor mij een uitdaging”. Heleen gaf aan dat Herman ook na zijn afscheid als voorzitter nog lang achter de schermen betrokken was bij het wel en wee van de familiestichting. Op de vorige familiedag op 5 oktober 2002 werd hij voor zijn grote verdiensten voor de Stichting benoemd tot erevoorzitter. Heleen: “Herman is niet meer, maar in onze gedachten zal hij blijven voortleven”. Tot slot wenste ze ieder een gezellige familiedag toe.
Vervolgens werd het dagprogramma toegelicht door dagvoorzitter Ben Wagenvoort. De zaal werd opgedeeld in twee groepen. De ene groep bracht ‘s morgens een bezoek aan het boerderijmuseum ‘Klein Hulze’ aan de Wagenvoortsdijk in Almen. De andere groep bleef in de zaal voor de lezingen van Marinus Wagenvoort en Ben Wagenvoort. ‘s Middags gebeurde dit in omgekeerde volgorde.
‘Klein Hulze’ brengt tijd van toen tot leven
In het museum, dat is ondergebracht in de boerderij ‘Klein Hulze’, werden de deelnemers verwelkomd door Betsy Dolman en haar man Jan. Ze vertelde over de totstandkoming van het museum, waarmee ze een paar jaar geleden waren begonnen. Aanvankelijk had de familie Dolman een landbouwbedrijf in Eefde. Daar al had Jan in de loop van de tijd allerlei landbouwspullen verzameld. Toen het bedrijf in Eefde werd beëindigd, besloten ze iets te doen met de verzameling. Zo ontstond de museumboerderij op ‘Klein Hulze’ aan de Wagenvoortsdijk in Almen.
Op de deel was meer het domein van de boerin uitgebeeld, terwijl in een naast staande schuur allerlei machines stonden opgesteld, waar ook een expositie was te zien met als titel: ‘Van Akker tot Bakker’. Buiten was nog een groententuin met oorspronkelijke planten. Aan de hand van een aantal voorwerpen gaf Betsy diverse uiteenzettingen. Zo liet ze zien wat een kerfstok nu precies was. Men kent vaak de uitdrukking ‘iets op je kerfstok hebben’ wel, maar men weet niet waar het vandaan komt. En dat huttentut niet hetzelfde is als vlas, al lijkt het er veel op, maakte zij ook duidelijk.
Tijdens de rondgang zagen we o.m. een mangel, appelschilmachientjes (hoe kun je het bedenken), worstmolentjes, ingemaakte weckflessen, historische kleding, merklappen en een aalvork. In een hoek was een heuse kraamafdeling ingericht uit plm. 1920.
In de schuur was Jan druk in de weer de machines te laten lopen en er tekst en uitleg bij te geven. Zo ronkten er een stationaire motor van het merk Lister en een Deutz Otto motor uit 1929. We zagen een langstro-dorsmachine uit 1920, een McCormick Farmal trekker en een pracht exemplaar van een Hannomag uit 1955, een Allis Chalmers, terwijl de bekende Lanz Buldog ook niet ontbrak. Het is mij opgevallen dat er bezoekers waren, die op nog geen zes kilometer afstand woonden, maar die van het museum nog nooit hadden gehoord.
Dwarsverbanden in genealogisch onderzoek
Marinus Wagenvoort belichtte in zijn diaserie o.m. de stamboom van zijn familietak, de ‘blauwen’. Vooraf gaf hij aan hoe de streek rond Zutphen geschiedkundig in elkaar zat. Vervolgens vertelde Marinus over zijn geboortehuis in Vierakker, de boerderij ‘‘t Mentink’, een boerderij in T-vorm, die ligt op de noordzijde van de IJsseldijk. ‘‘t Mentink’ was aanvankelijk een gemengd bedrijf, dat later overging in een opfokbedrijf voor kippen. De grootvader van Marinus kwam van het erve ‘De Rozenhof’ in Baak. Hij belichtte op aanschouwelijke wijze het begrip ‘voort’ of ‘voorde’, dat de basis vormt voor de familienaam Wagenvoort.
Daarna kwam hij bij zijn eigen stamboom terecht. Hij gaf daarbij duidelijk aan dat er nogal wat dwarsverbanden bestaan, die in de vrouwelijke lijn zijn ontstaan. Gebleken was dat enkele generaties voor de huidige via een andere familietak toch een Wagenvoort in de lijn zat.
Het stamhuis historisch belicht
De DVD was samengesteld door Ben en zoon Jaap Wagenvoort. Naast de geschiedenis van het stamhuis ‘Wagenvoort’ in Almen, werd het boerenleven van vroeger belicht aan de hand van diverse beelden. Ben zette het begrip ‘voort’ van een andere kant uiteen, wat hij deed aan de hand van de 17e eeuwse kaarten. Deze kaarten zijn gemaakt in opdracht van het Oude en Nieuwe Gasthuis te Zutphen, de toenmalige eigenaar van ‘Het Wagenvoort’. De DVD wisselde de oude situatie op deze kaarten af met recente opnamen van de situatie ter plekke. Ook waren oude akten en kerkboeken te zien, die een idee gaven van het enorme werk dat door Herman en zijn vader Hendrik gedaan is om onze stamboom uit te zoeken.
Het buiten- en binnenprogramma bleek dit keer perfect op elkaar afgestemd. Zodoende was er in de middagpauze tijdens de maaltijd en onder de thee na afloop van het middagprogramma voldoende gelegenheid om met verre en nabije familie te praten.
Verslag: Hennie Boink, Denekamp